برای تمام افراد یادگیری و آموختن نکات یک وسیله مهم و حیاتی همانند کپسول آتش‌نشانی، از الزامات است. از آنجایی که آتش سوزی ممکن است برای همه افراد رخ دهد، بهتر است با وسایلی که این خطر را رفع می‌کنند نیز آشنایی داشت؛ تا هنگام بروز حوادث، بحران به وجود آمده به خوبی مدیریت شود. در ادامه قصد داریم به طور کامل در مورد ساختار ظاهری، داخلی و نحوه کارکرد کپسول آتش‌نشانی توضیح دهیم.
از آنجا که از این وسیله به جهت اطفاء حریق و آتش سوزی استفاده می‌کنند، لازم است درون کپسول‌های آتش‌نشانی که دارای ظاهری استوانه‌ای هستند، ماده خفه‌کننده‌ای که می‌تواند آب یا دی اکسید کربت باشد؛ پر شود. هنگامی که شما اهرم بالای این کپسول را فشار دهید، ماده داخلی آن با قدرت زیادی به سمت بیرون خارج می‌شود. همچنین در این کپسول‌ها، محفظه‌ای مخزن تحت فشار و یک شیر فنری را با دهانه‌ای مخصوص، مسدود نموده است.
یک کپسول آتش‌نشانی دارای اجزای متعددی است که عدم وجود هر یک از آن‌ها می‌تواند مانع از عملکرد صحیح آن در هنگام استفاده شود. بنابراین آگاهی از کپسول‌های آتش‌نشانی می‌تواند اطلاعات و دانش ما را از نگهداری و استفاده صحیح در هنگام آتش سوزی، افزایش دهد. انواع و اقسام کپسول‌های آتش‌نشانی معمولاً دارای بدنه و سیلندرهای فلزی هستند. لازم به ذکر است نوع فلز و روش ساخت آن باید با استاندارد‌های مربوطه، مطابقت داشته باشد.
بدنه باید دارای کیفیتی باشد که بتواند فشار کاری دستگاه را به خوبی تحمل کند. اگر دستگاه تا ۲ برابر فشار آزمایشی را تحمل کند، می‌توان گفت از مقاومت و کیفیت مطلوبی برخوردار است. همچنین بدنه باید در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاوم باشد. اطلاعات مربوط به کپسول آتش‌نشانی، بسته به سازنده دستگاه، مشخصات، ویژگی‌های ظاهری و داخلی آن و… روی بدنه نصب می‌شود. همچنین نام سازنده، سال ساخت، روش آزمایش و سایر اطلاعات مربوط به کپسول آتش‌نشانی، لازم است روی بدنه درج شود. بسته به نوع و سازنده آن‌ها، کپسول‌های آتش‌نشانی ممکن است به یکی از انواع مکانیزم‌های عملکردی مجهز شوند.
اکثر کپسول‌های آتش‌نشانی دستی، دارای لوله لاستیکی از مواد پودری با طول مناسب هستند. این لوله لاستیکی تقویت شده و فشار تست دستگاه را با مقداری فشار به خوبی تحمل می‌کند. این لوله از یک طرف به کپسول آتش‌نشانی و از طرف دیگر به سر لوله یا نازل پاشش پودر متصل می‌شود. همچنین اکثر کپسول‌های آتش‌نشانی، مجهز به سر لوله اسپری پودر مخصوص هستند. انتهای این لوله‌ها معمولاً از پلاستیک ساخته شده و به عنوان یک اهرم عمل می‌کند؛ که شما می‌توانید با فشار دادن آن در حین عملیات اطفاء حریق، پودر را از سر لوله خارج کنید.
کپسول‌های آتش‌نشانی نیز همانند سایر ابزار و تجهیزات دیگر، گونه‌های متفاوتی دارند که کاربرد هر کدام مختلف بوده و شما می‌توانید با در نظر گرفتن نیاز خود، کپسول مناسب را خریداری نمایید.
کپسول‌های CO2 عمدتاً برای فضا‌های محدود و آتش سوزی تجهیزات الکترونیکی کاربرد دارند، چرا که نارسانا هستند و بر چنین دستگاه‌هایی تأثیر نمی‌گذارند. از نکات حائز اهمیت حین استفاده از این نوع کپسول، می‌توان به عدم استفاده از آن در فضای باز اشاره نمود. علت بیان این نکته نیز بدین سبب است که در فضای آزاد، گاز پراکنده شده و اثربخشی کار از بین می‌رود. از آنجایی که قدرت پرتاب آن بین ۲ تا ۴ متر است، باید تا حد امکان به آتش نزدیک باشد. حداقل زمان تخلیه این نوع کپسول‌های آتش‌نشانی، تقریباً ۱۶ ثانیه است. اگر کمتر از ۱۰ درصد از آن استفاده شده باشد، می‌توان در دفعات بعدی مجدداً از آن استفاده نمود. از این نوع کپسول برای اطفاء حریق نوع B و C استفاده می‌شود.
برای تحت فشار قرار دادن این نوع کپسول، از گاز CO2 در داخل کارتریج استفاده می‌کنند. این نوع کپسول آتش‌نشانی کنترل نشده است؛ یعنی اگر گاز از کارتریج خارج شود دیگر قابل استفاده نیست. کپسول آتش‌نشانی آبی برای مواد چوبی، مقوا، مبلمان، فرش و… مناسب است.
برای اطفاء حریق مایع از کپسول فوم همراه با نوار خردلی دور آن استفاده می‌شود. فوم نیز مانند آب روی برخی از محصولات مانند وسایل برقی یا کاغذی اثر منفی می‌گذارد و نباید در چنین موقعیت‌هایی از آن استفاده کرد. استفاده از این نوع کپسول‌ها نسبت به سایر کپسول‌ها کمتر است؛ اما از آن‌ها به عنوان بهترین گزینه جهت اطفاء مایعات قابل اشتعال یاد می‌کنند؛ چرا که فوم به سرعت سطح مایع را می‌پوشاند و با جلوگیری از رسیدن اکسیژن به آن، از پخش شدن مایع قابل اشتعال جلوگیری می‌کند. این نوع کپسول برای اطفاء حریق نوع B مناسب است.
مجموعه ایران سیفتی پیشنهاد می‌کند از این نوع کپسول آتش‌نشانی در مواقع مختلفی همچون اشتعال جامداتی چون پلاستیک، پارچه، کاغذ، چوب و… استفاده کنید. جالب است بدانید از نکاتی که سبب محبوبیت کپسول‌های بیوورسال شده است، می‌توان به مواردی چون حفظ محیط زیست، عدم خورندگی، عدم برگشت آتش، قدرت بسیار بالا در جهت خاموش نمودن آتش‌های عظیم، غیر فعال کردن عوامل حریق چون سوخت، حرارت، و اکسیژن و… اشاره نمود. همچنین از این نوع کپسول برای اطفاءء حریق نوع A و B استفاده می‌شود.
بدون شک قبل از خرید هر وسیله‌ای همانند کپسول آتش‌نشانی، بهتر است تحقیقات لازم را انجام داده و معیار‌هایی جهت انتخاب داشته باشید؛ زیرا این وسیله بسیار مهم بوده و سبب افزایش ایمنی در مکان‌های مختلف می‌شود. از عوامل مهم و حیاتی هنگام انتخاب یک کپسول آتش‌نشانی مناسب، می‌توان علاوه بر کارایی، مشخصات ظاهری و ویژگی‌های آن، به وزن نیز اشاره کرد. وزن کپسول‌های آتش‌نشانی متفاوت است و شما می‌توانید این کپسول‌ها را در وزن‌های ۱ کیلوگرم تا ۱۲ کیلوگرم تهیه کنید.
وزن آن‌ها به گونه‌ای است که همه افراد بتوانند به راحتی این کپسول‌ها را حمل کنند. همچنین برخی از این کپسول‌های آتش‌نشانی که بسیار سنگین هستند، برای آن‌ها کلمه دستی معنایی ندارد؛ چرا که کپسول‌های آتش‌نشانی سنگین را روی چرخ‌های مخصوص گذاشته و حمل می‌کنند. اگر در رابطه با انتخاب نوع این کپسول‌ها دچار مشکل شده‌اید بهتر است از کارشناسان مربوطه کمک بگیرید. در این خصوص کارشناسان مجموعه ایران سیفتی می‌توانند شما را راهنمایی کنند.
از آنجا که هر کدام از کپسول‌های آتش‌نشانی، کاربرد مخصوص به خود را دارند، انتظار می‌رود که مواد اطفاءکننده درونی هر کدام نیز متفاوت بوده و کاربرد مخصوص به خود را داشته باشد. در میان کپسول‌های آتش‌نشانی موجود، چند نوع مواد اطفاءکننده داریم که در ذیل به آن‌ها اشاره خواهیم نمود.
از آنجا که کپسول‌های آتش‌نشانی بسیار کاربردی هستند و حضور آن‌ها در مکان‌هایی نظیر خانه، مدرسه، اداره و… الزامی است؛ پیشنهاد می‌کنیم به بهترین شکل ممکن از آن نگهداری نموده تا به هیچ عنوان دچار زنگ زدگی نشوند. بدین منظور شما می‌توانید از کپسولی که از فلز ضدزنگ ساخته شده است، استفاده نمایید. اگر کپسول خریداری شده دارای این ویژگی نیست، می‌توانید سطح خارجی آن را با یک ماده ضد زنگ بپوشانید. همچنین پوشاندن روکشی پلاستیکی در سطح خارجی آن یا روی کارتریج، می‌تواند بسیار مفید و کارآمد باشد. شما می‌توانید با رعایت قوانین کلی و انجام دادن مراحل گفته شده، تا حد زیادی از زنگ زدگی کپسول آتش‌نشانی جلوگیری نموده و از پرداخت هزینه‌های اضافی، پرهیز کنید.
از آنجا که کپسول‌های آتش‌نشانی دارای جایگاه بسیار مهم و حیاتی در اماکن مختلف هستند، افراد سازنده آن‌ها به منظور رعایت حقوق شهروندی و اطمینان خاطر از نحوه کارکرد درست کپسول‌ها، از آن‌ها آزمایشاتی مرتبط می‌گیرند. آزمایش‌های مرتبط به امور و نحوه کارکرد مطلوب کپسول‌های آتش‌نشانی شامل آزمایش فشار، آزمایش از هم گسیختگی، آزمایش ضخامت بدنه و آزمایش نشت کردن می‌شود.
